ANITA RODDICK:
Η ΑΝΤΙΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΓΥΝΑΙΚΑ
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΦΩΤΑ ΤΗΣ CHANGEMAKING ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΑΣ
Η αποστολή της The Body Shop είναι να δημιουργήσει έναν κόσμο, όπου οι γυναίκες και τα κορίτσια θα ζουν πραγματικά με αρμονία και θα προοδεύουν. Έναν κόσμο, όπου μέσα από την αυτοπεποίθηση που πηγάζει η αυταγάπη, θα βρίσκουν το θάρρος να υψώσουν τη φωνή τους και να ακουστούν δυνατά και καθαρά. Για εμάς στην The Body Shop θα ήταν αδύνατο να γιορτάσουμε την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, δίχως να μιλήσουμε για τη γυναίκα που «έχτισε» από την αρχή το brand μας, αυτό που είμαστε και τον τρόπο του επιχειρείν μας, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, την ιδρύτριά μας, Dame Anita Roddick.
«Ό,τι κι αν κάνεις, να το κάνεις διαφορετικά». Αυτή τη συμβουλή μου την έδωσε η μητέρα μου και πραγματικά, δεν θα μπορούσα να σκεφτώ καλύτερη προτροπή για έναν νέο επιχειρηματία. Εάν είσαι διαφορετικός, θα ξεχωρίζεις.
Dame Anita Roddick
Η Anita ήταν διαφορετική. Ήταν ακριβώς ένας θηλυκός ταραξίας, ένας τυφώνας δυναμισμού με μεγάλη καρδιά. Μια γυναίκα που, ως γνωστόν, «δεν σταμάταγε ποτέ να μιλάει». Το βέβαιο είναι ότι δεν διοικούσε «σαν άντρας», όχι.
Από την πρώτη μέρα, η Dame Anita Roddick οργάνωσε ολόκληρη την επιχείρησή μας με γνώμονα να κάνουμε τη ζωή των γυναικών σε ολόκληρο τον πλανήτη καλύτερη. Διοργάνωνε ακτιβιστικές εκστρατείες για τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, όταν όλοι έκλειναν τα αυτιά τους. Πρωτοστάτησε στην παγκόσμια πρωτοβουλία μιας νέας μορφής ευέλικτης εργασίας, το The Body Shop at Home, με ανεξάρτητους συμβούλους ομορφιάς της The Body Shop. Η ίδια ήταν η εμπνευστής για τη δημιουργία των άρρηκτων δεσμών εμπορικής συνεργασίας που έχουμε με τις περιθωριοποιημένες γυναίκες και εδραίωσε την ξεχωριστή μας θέση μας στο κίνημα για την αποδοχή και την αγάπη του σώματός μας, δεκαετίες πριν αυτό γίνει παγκόσμια μόδα.
Πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι έχουν τη δύναμη να αλλάξουν την κοινωνία, επειδή η ουσιώδης ενσυναίσθηση και δυναμική αισιοδοξία της Anita για την ανθρωπότητα είναι αναπόσπαστα συστατικά στοιχεία της εταιρικής φιλοσοφίας μας. Η ενθουσιώδης αποφασιστικότητά της διαπερνά όλη μας την ύπαρξη.
Δεν είχαν όλοι όσοι εργάζονταν στην The Body Shop την τύχη να συνεργαστούν με την Anita, αλλά ο André Sand, η Jenny Whitehorn και ο Chris Davis στάθηκαν τυχεροί. Τους μιλήσαμε και ζητήσαμε να μας πουν περισσότερα για τη γυναίκα που έθεσε τα θεμέλια της ακτιβιστικής μας δράσης.
ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΑΚΤΙΒΙΣΜΟΥ ΜΑΣ
Η Jenny Whitehorn ξεκίνησε να εργάζεται στην The Body Shop το 1990 ως Field Training Manager. «Δούλευα στο ισόγειο του καταστήματος μια μέρα, όταν είδα αυτή τη σγουρομάλλα γυναίκα να εισβάλει μέσα στο κατάστημα, ανοίγοντας όλα τα ντουλάπια και να πετάει τα πράγματα έξω. Μιλούσε πολύ γρήγορα και έκανε πολλές ερωτήσεις. Πραγματικά, στην αρχή νόμισα ότι ήταν μια αδίστακτη πελάτισσα. Με πλησίασε και άρχισε να με ανακρίνει για τη δουλειά μου», μας λέει χαρακτηριστικά η Jenny. Ακριβώς αυτό ήταν το στυλ της. Από τους πιο υψηλόβαθμους διευθυντές μέχρι το προσωπικό στα ταμεία, «ήθελε να τους γνωρίζει όλους πολύ καλά».
«Είδα αυτή τη σγουρομάλλα γυναίκα να εισβάλει μέσα στο κατάστημα, ανοίγοντας όλα τα ντουλάπια … Μιλούσε πολύ γρήγορα και έκανε πολλές ερωτήσεις. Πραγματικά, στην αρχή νόμισα ότι ήταν μια αδίστακτη πελάτισσα».
Ο André ξεκίνησε να εργάζεται στην The Body Shop το 1995 ως Communication Assistant και θυμάται χαρακτηριστικά τις γεμάτες ζωντάνια και δυναμισμό συναντήσεις του με την Anita: «Δεν ήταν ποτέ βαρετές, είχε έξυπνο χιούμορ και μπορούσε να γίνει πραγματικά παιχνιδιάρα με τους ανθρώπους... Ήταν αληθινά ένας θηλυκός ταραξίας, πάντα έτοιμη να ανοίξει συζήτηση. Ήξερε ότι ο διάλογος, η συζήτηση ενεργοποιούν το ενδιαφέρον και κινητοποιούν την πρόοδο. Ήθελε όλοι όσοι δουλεύουν στην εταιρεία, ανεξάρτητα από τον βαθμό τους στην ιεραρχία, να συμμετέχουν ενεργά στη λειτουργία της και να έχουν προσωπική άποψη... Συνήθιζε να γυρνάει σε κάποιον ξαφνικά και να τον ρωτάει «εσύ τί γνώμη έχεις για αυτό;» και ανέμενε μια ειλικρινή απάντηση. Είχε έμφυτη περιέργεια και όρεξη για τη ζωή».
«Αυτό που πραγματικά εκτιμούσε περισσότερο από όλα ήταν η ειλικρίνεια. Απεχθανόταν το marketing jargon.”
Η Jenny μας λέει: «Αυτό που πραγματικά εκτιμούσε περισσότερο από όλα ήταν η ειλικρίνεια. Μισούσε την ορολογία του μάρκετινγκ. Αναζητούσε την αλήθεια και ξεπερνούσε τα συμβατά όρια.
Δεν της άρεσαν τα τσιτάτα και οι πιασάρικες ατάκες, οπότε πάντα ρωτούσε «τι εννοείς;», όταν κάποιος παπαγάλιζε όρους του marketing. Διέθετε ένα πηγαίο ένστικτο, ώστε αμέσως αντιλαμβανόταν, εάν κάποιος ήταν αυθεντικός ή απλά προσπαθούσε να την εντυπωσιάσει».
Ο ΑΚΤΙΒΙΣΜΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΤΗΣ ANITA
Η Dame Anita Roddick άλλαξε τα συμβατικά πρότυπα του επιχειρείν και έθεσε νέους κανόνες στον κόσμο των επιχειρήσεων, που μέχρι τότε δεν υπήρχαν. Ποτέ προφανώς στο παρελθόν οι κοινωνικοί αγώνες δεν ήταν συμβατοί με την πώληση ενυδατικής κρέμας, ειδικά όχι στις δεκαετίες των 80s και 90s. Είχε πει χαρακτηριστικά: «Εκείνες τις εποχές, ο αλτρουισμός στις επιχειρήσεις θεωρούνταν στην καλύτερη περίπτωση παρωχημένος, στη χειρότερη περίπτωση ιδιαίτερα ύποπτος». Από τον θρυλικό αγώνα της κατά των πειραμάτων σε ζώα μέχρι την πρωτοποριακή δουλειά της σε περιβαλλοντικά ζητήματα ή την καταπολέμηση της κρίσης του HIV / AIDS, η The Body Shop πάντα έκανε τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο.
Για τους νέους τότε υπαλλήλους, όπως ο André, η γνωριμία με την Anita ήταν το βάπτισμα του πυρός: «Η πρώτη ακτιβιστική εκστρατεία, στην οποία συμμετείχα, ήταν το 1995, όταν η The Body Shop διαμαρτυρόταν για λογαριασμό των κατοίκων των νησιών του Ειρηνικού Ωκεανού ενάντια στις γαλλικές πυρηνικές δοκιμές. Ήμουν 24 ετών τότε και άπειρος ακόμη στις δημόσιες σχέσεις. Νόμιζα ότι είχα ξεκινήσει μια δουλειά, όπου θα πωλούσα σαμπουάν. Έκανα μεγάλο λάθος», μας αναφέρει ο André.
«Κάποια στιγμή καθόμουν σε ένα πούλμαν με αυτόχθονες από τη Νέα Ζηλανδία και την Αυστραλία, οι οποίοι φορούσαν τις παραδοσιακές τοπικές τους ενδυμασίες και ετοιμαζόμουν να επιδώσω την λίστα υπογραφών μας στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Γαλλίας, ενώ σκεπτόμουν: «Δεν μπορώ να πιστέψω ότι κάνω αυτή τη δουλειά». Βίωνα μια τόσο εντυπωσιακή εισαγωγή στην εταιρική κουλτούρα της The Body Shop και όλο αυτό, ήταν πραγματικά ο πιο αντιπροσωπευτικός τρόπος με τον οποίον γίνονταν τα πράγματα. Αυτός είναι ακριβώς και ο λόγος που έμεινα και είμαι ακόμα στην εταιρεία εδώ και 26 χρόνια».
Ο Chris Davis εντάχθηκε στην οικογένεια της The Body Shop πριν από 17 χρόνια και θυμάται χαρακτηριστικά: «Η Anita είχε τη θέληση και την ικανότητα να κοιτάζει τον κόσμο γύρω της, να εντοπίζει ζητήματα που επηρέαζαν τις γυναίκες και να επισημαίνει ότι κανείς δεν μιλάει αρκετά για αυτά. Άρα, πρέπει να κάνουμε κάτι για αυτό».
«Η Anita είχε τη θέληση και την ικανότητα να κοιτάζει τον κόσμο γύρω της, να εντοπίζει ζητήματα που επηρέαζαν τις γυναίκες και να επισημαίνει ότι κανείς δεν μιλάει αρκετά για αυτά. Άρα, πρέπει να κάνουμε κάτι για αυτό».
Το 2004 πραγματοποιήσαμε μια ακτιβιστική εκστρατεία για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας, που διενεργήθηκε σε περισσότερες από 50 χώρες. Όντως, ήταν μια από τις μεγαλύτερες, σε παγκόσμια κλίμακα, ακτιβιστικές εκστρατείες ενάντια στην ενδοοικογενειακή βία. Ο Chris μάς αναφέρει: «Συνεργάστηκα τότε στενά με την Anita, σχεδιάζοντας μερικές από τις διαδικασίες της παγκόσμιας αυτής εκστρατείας. Είναι παράξενο, αλλά εκείνη την εποχή κανείς δεν μιλούσε για αυτό το θέμα. Έπρεπε να συνεργαστούμε στενά με την αστυνομία του Ντουμπάϊ και να διεξαγάγουμε αυτήν την εκστρατεία κρυφά μέσα σε κάποια από τα καταστήματά μας στη Μέση Ανατολή, όπου ίσχυε κανονικά η εφαρμογή της θανατικής ποινής».
Η εταιρεία ακτιβισμού της Anita θα μπορούσε να έχει πολιτικό χαρακτήρα, αλλά υπήρχε μια αυθόρμητη ενσυναίσθηση για ό,τι έκανε. Το 1989, ξεκίνησαν να προβάλλονται στα μέσα ενημέρωσης τρομακτικές εικόνες από ρουμανικά ορφανοτροφεία, γεμάτα με εγκαταλειμμένα από την γέννησή τους παιδιά. Η Jenny λέει: «Δεν έκανε ερωτήσεις. Συγκέντρωσε από το προσωπικό της εταιρείας μας εκείνα τα άτομα που ήθελαν να ταξιδέψουν. Μπήκαν κατευθείαν σε ένα φορτηγό γεμάτο πράγματα και προμήθειες και οδηγούσαν για μέρες. Ήταν προετοιμασμένοι να παρέχουν ό,τι είχαν ανάγκη αυτά τα παιδιά». Μέχρι σήμερα η The Body Shop συνεχίζει να υποστηρίζει τον Οργανισμό Children on the Edge μέσω του The Body Shop at Home.
Το 2007 η Anita υπέγραψε την εξαγορά της The Body Shop από την L’Oréal. Ήταν τότε 64 ετών, αλλά παρέμεινε ενεργή στην εταιρεία και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου.
Όλοι θυμούνται όταν εργάζονταν για την ακτιβιστική εκστρατεία για την σωματεμπορία, που ξεκινήσαμε το 2009. Η Jenny λέει: «Δεν θα ξεχάσω ποτέ μερικές από τις γυναίκες που γνωρίσαμε αλλά και τις ιστορίες που ακούσαμε. Η εκστρατεία μας είχε τεράστιο αντίκτυπο σε όλους όσοι συμμετείχαν. Ακόμα και τώρα, κάθε φορά που αντικρίζω μια νεαρή κοπέλα στη γωνιά του δρόμου, την ρωτάω αν είναι καλά».
«Δεν θα ξεχάσω ποτέ μερικές από τις γυναίκες που γνωρίσαμε αλλά και τις ιστορίες που ακούσαμε. Η εκστρατεία μας είχε τεράστιο αντίκτυπο σε όλους όσοι συμμετείχαν. Ακόμα και τώρα, κάθε φορά που αντικρίζω μια νεαρή κοπέλα στη γωνιά του δρόμου, την ρωτάω αν είναι καλά».
Τότε κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει ότι η Anita δεν θα ζούσε για να δει μέχρι το τέλος της την εκστρατεία για το human trafficking. Πέθανε πολύ ξαφνικά από οξεία εγκεφαλική αιμορραγία στις 10 Σεπτεμβρίου 2007. Ο Chris λέει: «Ήταν φοβερό το σοκ. Την προηγούμενη ημέρα ήμουν σε ένα δωμάτιο μαζί της και δουλεύαμε τη στρατηγική μας και την επόμενη μέρα απλά έφυγε από τη ζωή».
Μετά από την τραγική είδηση του θανάτου της, η ακτιβιστική εκστρατεία ενάντια στη σωματεμπορία έγινε πιο σημαντική από ποτέ. Ο André λέει: «Η εκστρατεία για το human trafficking ήταν η μεγαλύτερη εκστρατεία συλλογής υπογραφών υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που πραγματοποιήθηκε ποτέ. Φτάσαμε μέχρι τα Γραφεία των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη, όπου η Anita είχε εργαστεί κάποτε στον τομέα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και επιδώσαμε πάνω από 7 εκατομμύρια υπογραφές στο Συμβούλιο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ». Η Jenny προσθέτει: «Ήταν μια εκπληκτική στιγμή, είχαμε δουλέψει τόσο σκληρά».
Ο ΑΚΤΙΒΙΣΤΗΣ ΠΟΥ ΚΡΥΒΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ
Όταν πέθανε η Anita, το σοκ για την εταιρεία ήταν τεράστιο. Ο André λέει, «Δεν ήμασταν καθόλου προετοιμασμένοι. Ήταν πολύ δύσκολο να διανοηθώ τι θα γινόταν με την The Body Shop χωρίς την Anita. Αλλά ξέραμε πολύ καλά ότι έπρεπε να συνεχίσουμε τον αγώνα μας. Κάθε ένας από εμάς, από το προσωπικό της εταιρείας που είχε συγκινηθεί με τη δουλειά και την ακούραστη συμβολή της, ήμασταν αποφασισμένοι να συνεχίσουμε το έργο του ακτιβισμού, που η ίδια ξεκίνησε. Στη νεκρώσιμη ακολουθία της Anita έγινε πραγματικά ένας χαμός, προκάλεσε το παγκόσμιο ενδιαφέρον. Όλοι περπατήσαμε, θα έλεγα, μάλλον, παρελάσαμε προς το Southbank στο Λονδίνο. Κρατούσαμε πλακάτ ρούχα που έγραφαν το σύνθημα επάνω: «Είμαι ακτιβιστής».
ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΙ, ΓΕΝΝΑΙΟΤΕΡΟΙ ΚΑΙ ΠΙΟ ΤΟΛΜΗΡΟΙ ΑΠΟ ΠΟΤΕ
Το 2017, έγινε η εξαγορά της The Body Shop από τη νέα μας μητρική εταιρεία, Natura & Co. Η Natura &Co κατανοεί απόλυτα την φιλοσοφία, την κουλτούρα και την αποστολή της The Body Shop.
Έχουμε μπροστά μας μεγάλο έργο. Ο κόσμος αλλάζει και οι αξιώσεις των ανθρώπων μεταβάλλονται, το ίδιο πρέπει να κάνουμε και εμείς. Η ίδια η Anita είχε πει: «Νομίζω ότι η ηγεσία μιας εταιρείας πρέπει να ενθαρρύνει την επόμενη γενιά όχι μόνο να στο ακολουθεί, αλλά να περνάει μπροστά, να εξελίσσεται». Έτσι, προς τιμήν της, προχωράμε μπροστά.
«ΕΙΝΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΝΑ ΔΟΥΛΕΥΕΙΣ ΣΚΛΗΡΑ ΓΙΑ ΚΑΤΙ ΑΝΩΤΕΡΟ ΑΠΟ ΣΕΝΑ.»
Ο André λέει: «Αυτό που μετά από τόσα χρόνια από τον θάνατό της εξακολουθεί να επικρατεί και είναι παντού ζωντανό στους κόλπους της εταιρείας και για το οποίο είμαι πολύ χαρούμενος, είναι το αίσθημα υπερηφάνειας του να ανήκει κανείς στην οικογένεια της The Body Shop. Εργαζόμαστε για μια εταιρεία που επενδύει χρόνο, χρήμα και πόρους στον ακτιβισμό. Πρόκειται για κάτι που είναι ανώτερο από εσένα. Παντού υπάρχει η αίσθηση ότι οι άνθρωποι εργάζονται για μια επιχείρηση που έχει διαχρονική αξία, διέπεται από ιδανικά και ξεχωρίζει για την ανατρεπτική της φιλοσοφία.